Geplaatst op Geef een reactie

Jonge hoogopgeleiden ontdekken astrologie, maar om andere redenen dan je denkt…

Je kent ze misschien wel van het roddelblad bij de kapper, of het damesblad wat je in elke supermarkt koopt. De horoscopen: kleine, zeer vage voorspellingen over wat je komende week te wachten staat. Eentje voor ieder sterrenbeeld. Ik deed mensen die ze serieus nemen altijd af als gekkies, maar is dat terecht?

Foto: Samer Daboul via Pexels.com

Dit voorjaar stond er in NRC een groot verhaal over de populariteit van astrologie onder jonge hoogopgeleiden in de Randstad. Ik moest het twee keer lezen. Hoe kan een hoogopgeleid, weldenkend mens in zoiets onzinnigs geloven?

Zoeken naar een escape
Astrologie claimt dat de stand van de sterren en planeten invloed heeft op je persoonlijkheid en op je welzijn. Door je te verdiepen in de stand en verplaatsing van de hemellichamen, krijg je inzicht in wie je bent en waarom bepaalde dingen je (gaan) overkomen.

Godsdienstpsycholoog Joke van Saane gaf in het artikel een mooie verklaring voor de plotselinge populariteit. De geïndividualiseerde samenleving geeft je grote vrijheid om zelf je leven vorm te geven: je vrienden, je carrière, je seksuele identiteit en je spiritualiteit. Die vrijheid komt met verantwoordelijkheid. Jíj moet het waarmaken. In een tijd waarin voor jongeren veel dingen onzeker zijn – werk, geld, relaties, een woning, klimaatverandering – zoeken ze naar een escape.

De stand van Jupiter
Want wat doe je als je wordt ontslagen, je relatie uitgaat of je niet zo’n mooi huis hebt als al je vrienden? Daar komt astrologie om de hoek kijken met een goede boodschap: het is niet jouw schuld. Er is iets groters aan het werk waar je geen invloed hebt. Door de stand van Jupiter krijg je een financiële tegenslag. Je heftige reactie in de ruzie met je vriend komt gewoon doordat je een steenbok bent. Soms moet je dat gewoon accepteren.

Goed nieuws
Ik schrijf het bovenstaande zonder een greintje spot. Want is het inderdaad geen goed nieuws dat je je soms mag schikken in de loop der dingen? Soms loopt het leven gewoon zo. Je hebt er niet altijd invloed op en dús hoef je jezelf niet de schuld te geven, maar mag je wijzen op externe omstandigheden. Externe attributie noemen ze dat in de psychologie.

De populariteit van astrologie gaat daarom volgens mij niet over astrologie zelf, maar over de behoefte die het vervult. Het geeft duidelijkheid en neemt wat druk weg om op je tenen te lopen. En, het wijst je op een werkelijkheid die groter is dan jij alleen. Het universum draait niet om jou. 

Complottheorieën
Zo zijn er nog veel meer praktijken, theorieën en denkbeelden die deze behoefte vervullen. Eigenlijk nemen de plaats in van de denkbeelden die dit deden voor de vorige generaties: georganiseerde religie, wetenschap, kapitalisme, marxisme. Voor veel jongeren hebben deze instituten en ideologieën afgedaan. Dat verklaart voor mij de grote populariteit van complottheorieën, alternatieve geneeswijzen, de obsessie met voedsel en gezondheid en fitness.

En dan de hamvraag: wat moet ík ermee? Moet ik de astrologiebeoefenaars waarschuwen voor de schadelijke gevolgen van deze occulte praktijk? Moet ik de complotdenkers bestempelen als gekkies? Dat is mijn eerste impuls, maar wat zou er gebeuren als je echt luistert naar iemands verhaal en erachter probeert te komen wat de onderliggende behoefte is?

Gespreksstarter
Iedereen heeft in onzekere tijden iets nodig om op terug te vallen. Iets wat groter is dan hem- of haarzelf. Dat lijkt me een uitstekende gespreksstarter. Waar val jij op terug in onzekere tijden? In mijn geval is dat geen ‘iets’, maar een ‘iemand’. Jezus is iemand om je aan vast te houden in een wereld vol onzekerheid. Ik maak deel uit van een grotere werkelijkheid die door Hem wordt gedragen en in stand gehouden, ook als dingen anders gaan dan ik graag wil. Is dat geen Goed Nieuws?

Meer weten?

Tekst: Alec Timmerman